به گزارش مشرق، محمدعلی باشهآهنگر ماجرای 175 غواص جنگ را اتفاقی کم نظیر در تمام دنیا دانست اما در عین حال از محدویتهای ساخت فیلم درباره چنین موضوعاتی ابراز تاسف کرد.
کارگردان«ملکه» که همواره دغدغه خود را نسبت به وقایع جنگ و پیامدهای آن نشان داده است، افزود: بچههای ما با وجود سن و تجربه کم اما با شجاعت زیاد از رودخانه اروند که جزر و مدش بسیار ایجاد خطر میکند، گذر کردند و همین که چنین ارادهای داشتهاند، کار بسیار بزرگ و شرافتمندانهای است که از نظر نظامی در جهان تقریبا بینظیر است.
باشهآهنگر درباره پرداختن به این موضوع در سینما در عیح حال خاطرنشان کرد: پرداختن به این موضوعات در رسانهای مانند سینما نیازمند بودجه بالایی است به طوری که حتی یک سکانس این فیلم در مقایسه با یک پروژه شهری هزینه بالاتری دارد.
وی در ادامه از مشکلات متعدد سینمای دفاع مقدس ابزار تأسف کرد و ادامه داد: 270 غواص و شهید کشف شده که هنوز پیکرشان دفن نشده است. هنوز خانواده بعضی از آنها شناسایی نشدهاند. اگر امروز نتوانیم در آثار هنری به چنین موضوعاتی توجه کنیم، دو دهه دیگر که ما نیستیم چه کسی به این موضوعات میپردازد؟!
این هنرمند در بخش دیگری از این گفتگو یکی از مهمترین مشکلات سینمای دفاع مقدس را نگاههای بسیار عقبمانده و دگمی دانست که اجازه نمیدهد هنرمندان به واقعیاتهای آن دوره بپردازند.
باشهآهنگر اضافه کرد: مشکلات سینمای دفاع مقدس در هر دورهای تقریبا مشابه است، اما در بعضی دورهها مانند سه سال اخیر مشکلات اقتصادی بیش از قبل در این حیطه وجود داشته است.
وی با تأکید بر اینکه این سینما نیازمند امکانات ویژهای است، خاطر نشان کرد: سینمای جنگ نیازمند امکانات فنی، ایمنی و لجستیکی بالایی است که تقریبا در حال حاضر سینمای ما از آن بیبهره است و کسانی هم که این امکانات را در اختیار دارند، هیچ علاقهای به ساخت فیلم جنگی نشان نمیدهند. آنها ترجیح میدهند بودجه تولید فیلم را صرف دفتر و دستک خود کنند و عامدانه پولی بابت ساخت فیلم دفاع مقدس نمیدهند یا اینکه این بودجه را صرف برگزاری همایشها و جشنوارههایی میکنند که خیلی هم سودی به حال این سینما ندارد.
این کارگردان اضافه کرد: به جز سینما حتی در آثار مستند هم کاری صورت نمیگیرد و ما فیلمسازانی که دغدغه این مقوله را داریم، آنقدر این مشکلات را فریاد زدهایم که به عنوان انسانهایی "نق نقو" شناخته میشویم. به همین دلیل ترجیح میدهیم دیگر سکوت کنیم.
باشهآهنگر با اشاره به گذشت ربع قرن از پایان جنگ یادآور شد: در حال حاضر دفاع مقدس تقریبا به یک تاریخ معاصر تبدیل شده است که برای بازسازی فضاهای آن به همه جور امکاناتی نیاز داریم. شاید تا دو دهه پیش چون لوکیشنها دست نخورده مانده بود، راحتتر میشد به امکانات دست یافت، اما امروزه آن فضاها به شکل نادرستی تخریب شده و در میان انبوه ماشینها و ساختمانهای جدید باید لوکیشنهای تازه بسازیم.
کارگردان فیلم «فرزند خاک» بر لزوم ایجاد شهرک سینمایی دفاع مقدس تاکید و در عین حال ابراز تاسف کرد: نهادهایی که این وظیفه را بر عهده دارند، هیچ تلاشی در این زمینه انجام نمیدهند و در حال حاضر به جز شهرک سینمایی واقع در اتوبان قم که دیگر خیلی کلیشهای شده، مکان دیگری برای ساخت این فیلمها وجود ندارد.
باشهآهنگر ادامه داد: امروز کدام ارگان حاضر میشود به یک فیلمساز نفربر مکانیزه یا دو گردان تانک بدهد؟! مثلا برای فیلم «ملکه» یک «ایفا» میخواستیم که با شرایط بسیار سخت از تهران به آبادان منتقل کردیم. به یک گردان تانک نیاز داشتیم، اما فقط چهار تا دادند و حالا که چهار، پنج سال از آن تاریخ میگذرد، حتی همین امکانات هم دست یافتنی نیست.
وی با ابراز تأسف از اینکه شرایط مناسبی برای ساخت فیلم جنگی وجود ندارد، خاطر نشان کرد: هیچ کس هم پاسخگو نیست. کسانی که تابلو جنگ را زدهاند، کاری نمیکنند چه برسد به کسانی که چنین ادعایی ندارند. در حال حاضر سینمای جنگ در بخش تولید و اکران هیچ حمایتی نمیشود.
باشهآهنگر در عین حال به شرایط اقتصادی کشور اشاره کرد و یادآور شد: البته کل سینمای ایران دچار مشکل شده و نیازمند سرمایه و امکانات است. از سوی دیگر کل کشور به دلیل مشکلات تحریم و ... شرایط اقتصادی دشواری دارد. در این میان مجلس هم خیلی امکان اختصاص بودجه ندارد. ضمن اینکه بسیاری از بودجهای که مجلس با خست تصویب میکند، صرف امور دیگر مثل پرداخت حقوق کارکنان نهادهای مرتبط با دفاع مقدس میشود.
این فیلمساز با یادآوری سهم اندک وزارت ارشاد از بودجه کل کشور متذکر شد: کل بودجه ارشاد از بودجه فرهنگی کشور 13 درصد است و انصاف نیست همه توقعها متوجه این وزارتخانه باشد. بلکه ارگانهای دیگری که بودجه بسیار بالایی میبلعند، باید وارد کار شوند که متأسفانه نمیآیند و این چنین است که سینمای دفاع مقدس آرام آرام از گردونه خارج میشود.
باشهآهنگر در پاسخ به این پرسش که چرا نظارتی بر کار این نهادها صورت نمیگیرد، توضیح داد: مشکل اصلی خود آن ناظران هستند. مثلا در مورد نوشتن فیلمنامه بلایی بر سر ما آوردهاند که اصلا نمیدانیم باید چه بنویسیم که دچار مشکل نشود. به انبوه مسائل واقعی وارد میشویم، اما آنقدر مسیرهای سختی برای نویسنده در نظر میگیرند که کار را بسیار دشوار میکند چون در این فرآیند با هزار و یک مسئله و خردهفرمایش عجیب در حوزه محتوایی روبرو میشویم. از سوی دیگر بابت نگارش فیلمنامهای که چندین سال تحقیق و پژوهش برای آن انجام شده، دستمزدی به نویسنده پرداخت نمیشود.
وی با اشاره به دیگر مشکلات تولید فیلمهای جنگی اضافه کرد: اگر نویسنده موفق شود از این خانها گذر و فیلمنامهاش را آماده کند، تازه به خان تازهتری میرسد که مساله امکانات است که در شرایط فعلی اصلا قابل دسترسی نیست و آنقدر مصیبتها زیاد است که بین ساخت فیلمهای ما چندین سال فاصله میافتد و هیچ معلوم نیست تا کی زنده باشیم تا بتوانیم این سوژهها را بسازیم؟! چراکه امروزه هر روز شاهد درگذشت هنرمندانی هستیم که از هر طرف زیر بار مشکلات بودهاند.
باشهآهنگر که چندین سال است تصمیم دارد فیلم «سرو زیر آب» را بسازد درباره سرنوشت ساخت این فیلم گفت: کم کم به سال چهارم و پنجم رایزنیهای خود میرسیم و همچنان در حال گفتوگو هستیم. آقای ایوبی رئیس سازمان سینمایی در شرایط سخت نداری زیرمجموعهاش بزرگترین کارش همدلی است و همین موضوع هم جای تقدیر دارد. البته در این میان بعضی وزارتخانهها هم قولهایی دادند که فراموش کردند. با این حال گفتوگوهای ما با مکانهای دیگر همچنان در جریان است.
این فیلمساز در عین حال از پرداختن به سینمای جنگ همزمان با سالروز آزادسازی خرمشهر ابراز خرسندی کرد و گفت: باز هم جای شکرش باقی است در این شرایط، دست کم به بهانه بعضی اتفاقات به این سینما میپردازیم و امیدوارم این عادت ادامه پیدا کند.
محمدعلی باشهآهنگر در پایان صحبتش گفت: در شرایطی به سر میبریم که دور تا دور کشورمان جنگ است و هر لحظه احتمال حمله به مرزهای ما هم وجود دارد. در این وضعیت نباید فرهنگ مقاومت ضعیف شود، بلکه باید همواره این فرهنگ در کشور ما وجود داشته باشد اما متأسفانه با این سیاستگذاریها چنین چیزی امکانپذیر نیست.